Alfred Bester'in kitabı. Bilim-kurgusu bir yana felsefesi çok ilginç bir kitap. Elime alırken bilim-kurgu diye almıştım. Çok hızlı akan bir kitap değil. Böllümler arasında geçişler jaunte'leme hızında olduğu için takipte zorlandığım anlar oldu. Belki de dikkatımı kitaba yoğunlaştıramamışımdır, emin değilim. Ama ilginç bir şekilde içine çeken bir kitap.
Gully Foyle adında bir hayvan Göçebe adlı bir uzaygemisinde mahsur kalmıştır. Vorga adında kardeş bir gemi yanından geçmiştir ancak Gully Foyle'u kurtarmamışlardır. Bunun üzerine Gully kendine bir yemin eder ve Vorga'nın peşine düşer.
Gully Foyle için hayvan, tecavüzcü gibi yaklaşım ve tanımlama mevcuttur. Ancak Alfred Bester'in dilinde bu çok yerleşmemiştir. Karakterin tasvirinde bunların hepsi bir dış çerçeve olarak, zoraki olarak görünmektedir. Gully'nin nasıl bir karakter olduğunu kavramış değilim. Gully'nin bir kenar mahalle çocuğu, bir eşkıya olduğunu söylüyorlar ancak Gully bunlardan öte saplantılı bir davranışa bürünmüş durumda. Böyle ki nevrotik noktadadır. Gully'nin tek amacı Vorga'yı bulmaktır. Vorga saplantısı sayesinde uzayda tek başınayken kurtulmuştur. Vorga'nın ziyareti nevrozlarının başlangıcı konumundadır.
Jaunte'leme, zihinsel olarak yani sadece düşünce yoluyla bir yerden başka bir yere gitmektir. Bunun keşfi de Jaunte adında bir bilimadamının kazara masasını ateşe vermesiyle odada mahsur kalmasından kaynaklanır. O can havliyle kendini yangın söndürücünün yanında bulur. Araştırmalar bunun üzerine başlar. İnsanları hayati tehlike altında almaktadırlar. Zaiyat da bir o kadar fazladır tabii. Ancak sonunda insanlık zihin gücüyle seyahat etmeyi öğrenmiştir.
Kitabın sonuna geldiğimde kitabın aslında bir bilim-kurgu değil, Alfred Bester'in kendi sembolleriyle doldurduğu bir felsefe kitabı olduğunu anladım. Gully'nin de neden bu kadar anlamsız olduğu aşikar duruma geldi. Kendisini arıyor. Kendisinin ne olduğunu bilmiyor.
Ben evrenin garip bir hilkat garibesiyim... düşünen bir hayvanım... ve bu bataklıktan nasıl çıkacağımı bulmaya çalışıyorum.Kitabın tamamı sondaki hesaplaşmaya hazırlanmaktadır.
"Suç ve ceza gibi çocukca şeyleri aştık," diye ekledi Dagenham.Kitabın neredeyse tüm çerçevesi nevrotik bir konumda. Tek yönlü olmaktan bahseden kişi, saplantılı olan Foyle'un karşılaştığı olaylar sonrasında işin aslının öyle olmadığını görmesi sonucunda aydınlanmış halidir.
"Hayır," diye itiraz etti Robin. "Günay ve affedilme her zaman olmalı. Bunu asla aşamayız."
"Kar ve zarar, günah ve affedilme, idealizm ve realizm," Foyle gülümsedi. "Hepiniz o kadar emin, o kadar basit, o kadar tek yönlüsünüz ki."
Bendeki kitap Altıkırkbeş Yayın'dan Serap Şenkul Tezcan çevirisiyle Mart 2000 tarihli 2. baskısıdır.
Kitap:
Kitapyurdu.com